આજે માંડ આ ગુજરાતી કાવ્ય લખાણુ કારણ કે ક્યે લાઈટ જાય તેનુ કંઈ નક્કી નહીં આમ તો અમારે પોંરબંદરમા લાઈટ જાતી નથી પણ હમણા થોડીક કયારે કયારેક રિસાઈ જાય છે એટલે ગુજરાતીમાં માંડ થોડુક લખાયુ હોય ત્યાં વિજળી રાણી રિસાઈ જાય પણ આજે નક્કી કરી લીધુ હતુ કે આજે કવિ રાધેશ્યામ શર્મા નુ "હાંફતુ સરઘસ" ગમેતેમ કરીને ભલે લાંબુ કેમ ન હોય લખવું.
આ કાવ્ય આજની પરિસ્થિતી વિષે છે.
હાફતુ સરઘસ
***************
ભાગતી જતી રીક્ષાઓ અને મોટરોના બેકપાઈપમાંથી છુટેલો ઝેરી ધુમાડો,
પાછળ પડી ગયેલી, ઘવાયેલા એક ચરણને અધ્ધર ઉઠાવી ત્રણ પગે ચાલતી ગાયના
નાકમા ગૂંગળામણ પેદા કરે છે ને તેથી ભૂલથી ચોથો પગ હેઠે મૂકી દેવાતાં ગાયથી
નખાઈ ગયેલો ભાંભરડો.
તેલ ઉંજયા વગરની સાયકલના બોબડા બબડાટ સાથે ઘર તરફ વળતા મિલમજૂરોના
મુખમાંથી તમાકુની ગંધથી મિશ્રિત; સરી પડેલા વાકયો,મિલની એક લાંબી કાળી ચીમની
ઉપર શ્વાસ ખાવા બેઠેલા ચંદ્રના મુખ ઉપર અંદરથી આવતી ધુંવાડી છવાતા તેની સકલંક
છાતીમાંથી ખાંસીનું એક ઠૂંઠિયું નીકળી,ચીમની ઉપરથી ઠેઠ નીચે પડી આપઘાત કરે છે તેનો ચિત્કાર “ઝુ”માંથી પ્રથમ ઝાડવાને અફળાઈને, પછી શહેરમાં પ્રસરતી સિંહની સભ્ય ગર્જનાઓ.
હોસ્પિટલના “ઈનડોર” પેશંટની પીળા ગળફાથી સોઢાતી ખાંસી,અધરાતે ડબ્બા વગર જતાં એકલાં એંજિંનોની તીણી વ્હીસલો.
આશ્લેષમાં લેતાં જ તેના વુધ્ધ ધણીને વળેલા પ્રસ્વેદની દુર્ગધથી ત્રાસ પામેલી જુવાન સ્ત્રીનો નિ:શ્વાસ
ગાંડા કેદીઓના તીખા ટાઢા ઉદગારો સ્લોટર હાઉસના ટાઢાં મશીનોની ડહાપણની દાઢના
ભચરડાટ
મોટો વીમો વસૂલ કરવાના ઈરાદે લગાડવામાં આવેલી આગને બુઝાવવા,હાંફળાફાંફળા દોડેલા બંબાઓની કીકિયારીઓ.
પાંચ મિનિટ કાયમ પાછળ પડી જતા,ટાવરના ઝોકે ચઢેલા સેંકંડ કાંટાને ચામાચીડિયું જોસથી ભટકાતાં ઘણા વખતે-અરધો કલાક પૂરો થવાનો એક ખરો ટકોરો વાગે છે.
રેડિયો ઉપરથી મધરાતે અજ્ઞાત ભાષામાં વ્હેતાં થયેલાં ગીતો અને “રીલે” થયેલા ન્ય્ઝ.
પ્રસૂતિગૃહમાં ખાટલે પડેલી કન્યાઓ વેણની વેદનાથી કરે છે અસ્પષ્ટ પ્રલાપો.
નવજાત શિશુના બેસમજ રુદન
અવકાશના કાળમીંઢ ખડકોને ભેદીને ઘસતાં વિમાનો,હામ હારીને હવે રોગીષ્ઠ ઉંદરને ગોતતી બિલાડીના કાચ-આંખોના પલકારા.
મો’મા આવી પડેલા જંતુઓને મમળાવીને ગળી ગયા બાદ ઘરડા ઘુવડે ગાયેલું ઘૂ ઘૂ ગીત.
ખાઉધરી સ્ત્રીની સોડમાં સૂતેલા શિશુનું માતાના વજન હેઠળ ચગદાવું ને છોકરીની કાળી રાડ
કાંચળી કાઢી કયાંક નીકળી પડેલા સાપનો સુંવાળો સળવળાટ.
વિષવમન કરતા-લોહી-લાળ-ઝરતા મુખમાંથી અંધારામાંયે પ્રકાશ પ્રસારતી દંતપંકિતઓના તેજમા,હડકાયા કૂતરાનાં છેલ્લાં ડચકા લેતા ડોળા આગળ કયાંકથી ઊડી આવેલા તારક સમા એક ફુદાનો રેશ્મી-શુભ્ર સંચાર.
”રોન” ફરવા નીકળેલા સિપાઈની ઘસાયેલી બૂટજોડીનો અસ્તવ્યસ્ત આરોહ-અવરોહ.
કેટલાંયે બારી-બારણાંને ઉઘાડાં ફટાક કરી નાસતો ફરતો પવન.
ખીલીથી વિખૂટું પડેલુ દુકાનનું પાટિયું.
આસોપાલવનાં સૂકાંખખ પાંદડાંમાં મોં ઘાલી વિધવાનાં ડૂસકા લે તેના રુદનધ્વનિ.
ત્રીજા વર્ગના વેશ્યાગૃહમાં પ્રથમ રાતે જ, સંવનન સમયે ઉછીની માગી આણેલી પેટ્રોમેકક્ષનો ઓલવાઈ જતાં પૂર્વેનો ભપક ભપક અવાજ.
મંદિરોના ઊંડા ગર્ભગૃહમાં સોનાના પારણે પોઢેલા ભગવાન બાલમુકુંદનાં નસકોરાંની વાગતી વેણુ-[જેનાથી ધીમી,સ્થિર વાટે જલતા એક પ્રદીપનાં કાન પાકી જાય છે].
શતાયુ થવા કરતા ને શય્યા ભોગવતા આજાર વિપ્રનો,ઊંઘમાં અભાનપણે ગળાના હૈડિયાની આસપાસ જનોઈ વીંટાઈ જતાં નીકળી પડેલો વેદનાસિકત ઉદ્દગાર.
ખખડી પડેલી એક મસ્જિદનાં,ફ્લેલા પેટ શા એક માત્ર સાબૂત ગુંબજ ઉપર કેટલાક તારાઓની-કોઈ પયગંબર પેદા થશે કે કેમ તેની ચિંતામાં રાતભર ચાલતી-શિખરમંત્રણાના વિશ્રંભ વાર્તાલાપ.
કાટખાઈ ગયેલી પાઈપોમાં પાણીની સેરનાં એકાએક આગમનથી થતો પ્રકંપ-રણકાર.
[2]
રાતે આ અવાજોનાં હાંફતાં સરઘસ-
ખૂલી રહેલી બારી
બંધ બારણાની તિરાડો
વાતાયન
ઊંઘતાં ખુલ્લા નળ અને
છાપરાના ચૂવામાંથી
[જ્યાંથી અજવાળિયું હોય ત્યારે ચાંદરડાં પણ અવતરે છે]
-ઘરના અસબાબ ઉપર
અને ખાસ તો,
કાતિલ ઠંડીથી બચી જવા આપણે ઓઢી લીધેલા
ચોફાળ કે ધાબળા ઉપર ઊતરે છે !
સોડમાં લઈ હુંફ આપીએ-ના આપીએ
ત્યાં તો એકદમ સવારે
કોર્ટના પટાવાળાની જેમ
છાતી ઉપર ઝગારા મારતો પિતળનો બિલ્લો લગાવી
”ફલાણા ફલાણા” એમ દીર્ઘ સ્વરે નામોચ્ચાર કરી
આ સૌને, સૂર્ય કયાંક હાજર કરી દે છે !
[ઝાકળબિંદુઓનાય આવા હાલ એ નહિ કરતો હોય તેની શી ખાતરી ? ]
એ શું કરી રહ્યો છે
તેની એને ખબર હશે કે બસ....?
=કવિ રાધેશ્યામ શર્મા
No comments:
Post a Comment